İnşaat Mühendisleri Odası Isparta İl Temsilcisi ŞEREF KORKMAZ’dan Beklenen rapor geldi
Asbest Envanter Raporu ve Yıkım Planları konusunda çalışmalar yapan Korkmaz, ilimizde Asbest Söküm Uzmanlığı belgesi bulunan ve bu konudaki tek yetkili kişi.
“YIKIM RUHSATLARI VE ASBEST TEHLİKESİ” Konulu raporunda sayın Korkmaz, Yıkılacak binaların insan sağlığı ve çevre üzerinde olumsuz durumlara yol açmaması için yıkım öncesi ve sonrasında ne gibi usul ve esaslara uyulması gerektiği ülkemiz mevzuatında da belirtildiği gibi çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 13 Ekim 2021 tarihinde Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik yayınlanmış ve Yıkım faaliyetlerinin usul ve esaslarını belirleyen bu yönetmelik 1 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe girmiş olduğunu hatırlatıyor.
Şeref Korkmaz Yıkımı yapılacak bir yapının yönetmelik gereği hazırlanacak yıkım planında yıkılacak yapıya ait bilgiler, yıkım tekniği ve etkileri, yıkım planının eklerinin yer alması gerektiğinin altını önemle çizerek yıkıma başlamadan önce yapılması gereken planı şu şekilde listeledi:
1- Yıkım Planı
2- Atık Yönetim Planı
3- Asbest Envanter Raporu
4- Toz Emisyonun Kontrolü İçin Alınması Gereken Önlemler
5- Yıkım Müellifliği
6- Yıkım Şantiye şefliği
1 Temmuz 2022 tarihinde yürürlüğe giren “Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik” e göre, “Yıkım faaliyetinde; insan sağlığını, can ve mal güvenliğini ve çevreyi korumak esastır.” maddesini önemle belirtti.
“Yapılardaki, asbest ve benzeri tehlikeli kimyasal içeren imalatlar sökülüp uzaklaştırılmadan ve Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre seçici yıkım yapılmadan ana yıkıma geçilemez. ” Maddesinin de üzerinde duran Korkmaz, asbestin zararlarını gözler önüne sermeye çalıştı.
Peki asbest nedir?
Antik çağdan bu yana insanlığa faydası kadar zararı da olan asbest, kimyasal ve fiziksel özellikleri sebebiyle inşaat, gemi, otomotiv, tekstil ve diğer sanayi alanlarında tercih edilen bir ürün olmuştur. 20. yüzyıl başlarından itibaren yaygın bir şekilde endüstride kullanılan asbestin üç binden fazla kullanım alanı vardır. 2010 yılına kadar Türkiye’de de kullanılan asbest; marley, boru, levha, fren ve debriyaj balatası, conta ve asbestli iplik üretiminde kullanılmıştır.
Asbest lifleri havada solunur hale geldiklerinde tehlikelidir, öldürücüdür. Solunan lifler akciğerlerde birikir ve zarar verir. Bu durumda akciğerde zedelenmeler başlar ve bu da akciğerin çalışmasını engeller ve kansere yol açar. Asbestli malzemelerin gerek üretiminde gerekse sökümünde çalışanlar, gerekli önlemlerin alınmaması durumunda, farkında olmadan bu maddeye maruz kalabilirler.
ASBEST KAYNAKLARININ BİR KISMI İSE ŞÖYLE;
Asbest, tutuşmazlık, sıcaklığa ve pasa mukavemet, ısı izolasyonu, yüksek mekanik dayanıklılık, çimento ve diğer benzerleri ile yakınlık kurabilme vb. gibi özellikleri olması nedeniyle birçok alanda kullanılmaktadır. Bu kullanım alanlarından en öne çıkan inşaat/yapı sektörü olmaktadır.
1)Tavanlar, duvarlar, kirişler ve kolonlar üzerine püskürtme asbest
2)Asbest Çimentolu Su Tankı
3)Gevşek Dolgu İzolasyon
4)Kazan ve Borularda Kaplama
5)Tavan Kaplaması
6)Klozet
7)Bölme Duvar
8)Yangın Kapısı
9)Asbestli Halatlar ve Contalar
10)Marleyler
11)Kazanın Etrafındaki Asbestli Paneller
12)Yangın Battaniyesi
13)Duvar ve Tavanlarda Dekorasyon Amaçlı Kaplamalar
14)Eternit
15)Asbestli Çimento Paneller
16)Asbest Çimento Olukları ve Boruları
17)Üst Eşik
18)Asbestli Çimento Bacası
19)Diğerleri: Sigorta kutusunda, Havalandırma Sisteminde
Şeref Korkmaz, raporunda “Ülkemizde inşaat/yapı sektöründe asbestin ne kadar kullanıldığına dair veriler oldukça sınırlı olmakla birlikte gerek bina gerekse endüstriyel birçok yapının üretim süreçlerinde kullanıldığı bilinmektedir. Bu nedenle bu yapıların yıkımı ve tadilatı gündeme geldiğinde, faaliyete başlamadan önce asbestin bulunup bulunmadığına ilişkin gerekli analizlerin yapılması ve asbest maruziyetinin önlenmesi gerekmektedir.” Diye yazdı.
25.01.2013 Tarih ve 28539 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK” e göre
a) Asbestin her türünün çıkarılması, işlenmesi, satılması ve ithalatı,
b) Asbest içeren her türlü ürünün ithalatı ve satılması,
c) Asbest ürünlerinin veya asbest ilave edilmiş ürünlerin üretimi ve işlenmesi, yasaktır.
“Bu nedenle birçok ülke kendi yıkım prosedürlerinde, yıkım öncesi “asbest envanteri yapılmasını” zorunlu hale getirmiştir. Bu prosedürler sadece yapının tamamen yıkılması işlemleri için değil, asbestli malzemeyi içeren yapı parçalarının herhangi bir nedenle kaldırılması (asbestli çatı kaplamalarının veya vinil kaplamaların değiştirilmesi, asbestli panel duvarların sökümü vb.) işlemleri için de geçerli kılınmıştır.” Diye önemle ifade etti.