Nöbetçi Eczaneler
Cumhuriyet Halk Partisi’nin Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün önünde yaptığı, yıkılmış olan Isparta Şehir Müzesi’nin basın açıklamasına Isparta Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden sorulara cevap geldi.
İlgi başvurunuzla; Isparta Müzesi şantiye alanı önünde yapılan basın açıklamasında, Isparta Müzesi’nin yapımı hakkında Müdürlüğümüzden açıklama talep edildiği ancak Müdürlüğümüzce herhangi bir cevap verilmediği belirtilerek, yazınızda belirtilen sorulara cevap verilmesi istenilmektedir.
İlgi başvurunuz okunduğunda, müzesi olmayan iller arasında Isparta İl’inin de yer aldığı gibi bir algı oluşmaktadır.
Bakanlığımıza bağlı resmi devlet müzeleri, sadece taşınır nitelikteki kültür varlıklarının toplandığı, korunduğu, depolandığı ve sergilendiği ziyaretçiler için bir gezi ve turizm alanı olmanın ötesinde resmi görev ve sorumlulukları olan devlet daireleridir.
Bu bağlamda Isparta İli; müzesi olmayan illerden değil, müze binası yenileme aşamasında olan illerdendir. Isparta Müzesi, mevcut koşullara rağmen tüm sorumluluk ve görevlerini yerine getirmeye çalışan bir kamu kurumudur.
Soru 1: Isparta Merkez Müzesi hangi tarihten bu yana kapalı durumdadır? Bunun gerekçesi nedir?
Cevap 1: Isparta Müzesinde 13.06.2014 günü yapılan sabah kontrolünde Etnografya salonu traverten duvar kaplamalarının, yerinden ayrılarak asma tavanı delip zemine düştüğünün (ziyaretçi gezi alanına) belgelenerek kayıt altına alınması ve Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü teknik elemanlarıyla birlikte yapılan incelemeler sonucunda, Müzenin bütün salonlarında aynı tehlikenin olduğu, teşhir salonlarının yanında fuayede, merdiven duvarlarında, asma tavanın gizlediği alanlarda çatıya kadar ulaşan traverten kaplamaların aynı tehlikeyi yarattığı tespit edilmiştir.
Bu nedenle ziyaretçilerin zarar görmemesi, telafisi güç ve imkânsız sonuçlara yol açılmaması için 16.06.2014 tarihinden itibaren onarım bitirilinceye kadar Valilik Makamının 18/06/2014 tarih ve 2747 sayılı Onayı ile müze geçici olarak kapatılmış, daha sonrasında ise Bakanlığımız, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün Bakanlık Makam Olurlarıyla kapalılık süresi 31.12.2017 tarihine kadar uzatılmıştır.
Müzenin Onarımı, Teşhir-Tanzim ve Çevre Düzenleme İşi ihalesi 21/12/2017 tarihinde yapılarak yer teslimi Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından 06/02/2018 tarihinde yapılmıştır. İşin başlangıç tarihi 06/02/2018, bitirilme tarihi ise 25/02/2020 olarak belirtilmiştir.
İhaleyi alan firma Barbaros Mühendislik İnş. Oto Eml. Yakıt Nak. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından ilk önce Müze Binasının çatısının sökülmesi, beden duvarları kaplamalarının sıyrılması ve Binanın B, D bölümlerinin yıkılması ile birlikte lojmanda yıkılmıştır.
Bu süreçte Müze ofisleri Gülistan Mahallesindeki 75.Yıl Çocuk Kütüphanesinin 3. katına taşınmıştır.
Yapılan çalışmalar esnasında meydana gelen yıkımlar nedeniyle Bakanlığımız, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nde 01/08/2019 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda; A, C ve E bloklarda kolonların yetersiz olduğuna ve yeniden yapılacak binanın kullanım ömrünün güçlendirilen yapının ömründen daha uzun olacağı kanaatine varılarak tutanak altına alınmıştır. Bu tutanağa istinaden 10.01.2020 tarihinde Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından ihalenin tasviyesine karar verilmiş ve mukayaseli rapor hazırlanarak Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne sunulmuştur. Bakanlığımız, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün 23.03.2020 tarih ve E.272586 sayılı yazısında; “1 Isparta Müzesine ilişkin mevcut durumunun değerlendirilerek yeni bir müze binası yapılması konusu; Genel Müdürlüğümüzün hali hazırda onaylanmış yatırım programında yer almamakla birlikte, önümüzdeki yıllarda bütçe olanakları doğrultusunda değerlendirilmesi mümkün olabilecektir.” denilmiştir.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün 28.07.2022 tarihli ve E.2694016 sayılı yazısı ile Müze Müdürlüğü hizmet binasının yıkımının Valiliğimizce gerçekleştirilmesi bildirilmiş, Müdürlüğümüzün 26/09/2022 tarihli ve E.2951723 sayılı Olur’u ile yıkım ihalesi yapılmış 14/10/2022 tarihinde yer teslimi yapılmış, ihaleyi kazanan Kara boncuk Yıkım Hafriyat İnşaat Ltd. Şirketi tarafından Isparta Belediye Başkanlığından yıkım ruhsatı alınarak yıkım işlemine başlanmış 09/12/2022 tarihi itibariyle yıkım işi Yer Teslim tutanağı ve İş Bitim tutanağı hazırlanarak tamamlanmıştır. Söz konusu çalışmalar süresi içerisinde tamamlanarak arsa üzerindeki harabe görüntüsü kaldırılmıştır.
Isparta Müzesi ile ilgili son durum, 15 Ocak 2023 Tarihinde yayımlanan Resmî Gazetede, 2023 Yılı Yatırım Programı’nda Eğitim-Kültür Sektörü içerisinde Isparta Müze Yapımı başlığı ile yer almıştır. Ancak yaşanılan deprem felaketinin ardından an itibari ile Yatırım Programında kalmaya devam ettiği halde Isparta Müzesi için bir proje hazırlığı bildirilmemiştir.
Soru 2: Isparta Müzesi ne zaman açılacaktır? Önergenin yanıtlandığı tarih itibariyle; Isparta Merkez Müzesinde kaç tarihi ve kültürel eser yer almaktadır? Bunlar nelerdir? Müzenin kapalı olduğu dönemde bu eserler ne şekillerde muhafaza edilmiştir?
Cevap 2: 15 Ocak 2023 Tarihinde yayımlanan Resmi Gazetede, 2023 Yılı Yatırım Programı’nda Eğitim-Kültür Sektörü içerisinde Isparta Müze Yapımı başlığında başlama/bitiş yılları, 2023-2025 yılları arası olarak gösterilmektedir.
Devlet müzelerinde sayım ve istatistik çalışmaları yılsonu itibari ile yapıldığından 2023 yılı sonu sayımları henüz yapılmamıştır. Yukarıda da belirtildiği gibi Isparta Müzesi, müzecilik faaliyetlerine devam etmektedir. Ve bu bağlamda eser alım ve kayıt süreci de rutin olarak sürdürülmekte olup, 2022 yılsonu itibarı ile Müze Müdürlüğü kayıtlarında bulunan Arkeolojik Eser Sayımı, Etnoğrafik Eser Sayımı, Sikke, Para ve Madalyon Sayımları gerçekleştirilmiş ve eser kaybı ya da eserlerle ilgili herhangi bir sorunla karşılaşılmamıştır.
Eserlerin Muhafazası:
(2014-2018 yıl aralığında) Isparta Müzesi’ndeki eserlerin muhafazasına; teşhir salonlarında bulunan küçük eserler ile depolardaki diğer küçük ebatlı eserler seksiyon sorumlularınca özelliklerine göre tasnif edilip gruplara ayrılarak etafoam köpüklere gömülü olarak plastik kutu ve kasalar içerisinde mevcut binanın içindeki depolarda, mevcut rutini ile devam ettirilmiştir.
2018 yılı sonrasında İnşaat çalışmaları sırasında kış koşullarından etkilenmesi muhtemel olan ve mevcut bina içinde muhafaza edilen eserler için Müze arka bahçesi içerisine 5 adet konteyner yerleştirilmiş olup, önceden paketlenmiş olan küçük eserler, bahçe teşhirinde mevcut olan 2 adet pergolaya ise raf sistemi yapılarak ve kenarları demir parmaklıklarla çevrilerek taş eserler için düzenlenmiş ve eserler bu dış depolara Antalya Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı Müdürlüğü uzmanları denetiminde yerleştirilmiş, büyük ebatlı taş eserler ise arka bahçe içerisinde dizi halinde düzenlenmiştir. 2018 yılından bu yana, içerisinde 7/24 güvenlik kamerası, vardiya sistemi ile çalışan güvenlik görevlileri, farklı özelliklerdeki alarm sistemleri ve bekçi köpekleri olan ve etrafı duvar üstü ferforje demir parmaklık ile çevrili güvenli alan içerisinde korunmaktadır.
Isparta Müzesi arka bahçesindeki güvenli alanda mevcutta kendinden çatılı olan konteyner depoların üzerlerine ayrıca bir konstrüksiyon yapılarak koruyucu çatı oluşturulmuştur. Güvenlik ve elektrik sistemleri yenilenerek güçlendiriliş, Isparta Belediyesinin desteği ile alanın zemini parke kilit taşla kaplanarak nemden izole edilmeye çalışılmıştır. Jeneratör çalışır hale getirilerek elektrik kesintileri için önlem alınmıştır.
Sürecin uzaması nedeniyle organik nitelikli eserlerin Isparta Müzesi’ne bağlı birim olan Uluborlu Müzesinde oluşturulacak ve nem düzenleyici cihazlarla kontrol edilebilecek bina içi depolara nakledilmesi uygun görülmüştür. Sonrasında Etnografya bölümüne ait organik menşeili 1060 adet eser (kumaş, dokuma, halı vb) tasnif edilerek Uluborlu Müzesi depolarına taşınmıştır.
Soru 3: Isparta’da şu anda devam eden kaç arkeolojik kazı yapılmaktadır? Bunlar nerelerdedir? Kazılar hangi uzmanlar ve kurumlarca yapılmaktadır? Hazırlık aşamasında olan kazılar hangileridir?
Cevap 3: Bu yıl itibariyle devam etmekte olan arkeolojik kazı alanları:
Pisidia Antiocheia Antik Kenti Kazısı: İlimiz Yalvaç İlçesinde Bakanlığımız ve Süleyman Demirel Üniversitesinde görevli Prof. Dr. Mehmet ÖZHANLI ile birlikte Yalvaç Müze Müdürlüğü denetiminde sürdürülmektedir.
Seleukeia Sidera Antik Kenti Kazıları: İlimiz, Atabey İlçesi, Bayat Köyü yakınlarındaki sit alanı içerisinde Bakanlığımız ve Süleyman Demirel Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bilge HÜRMÜZLÜ KORTHORT ile birlikte Isparta Müzesinin denetiminde sürdürülmektedir.
Tymbriada Antik Kenti Kazıları: İlimiz, Aksu İlçesi yakınındaki sit alanı içerisinde Isparta Müze Müdürlüğü Başkanlığında, Süleyman Demirel Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Fikret ÖZCAN Bilimsel Danışmanlığında sürdürülmektedir.
Adada Antik Kenti Temizlik Çalışmaları: İlimiz, Sütçüler İlçesi, Sağrak Köyü yakınlarındaki sit alanı içerisinde Isparta Müze Müdürlüğü Başkanlığında, Süleyman Demirel Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ahmet MÖREL Bilimsel Sorumluluğunda, temizlik (daha önceki yıllarda kazısı yapılmış alanların düzenlenmesi) ve belgeleme çalışmaları yapılmaktadır. (Adada Antik Kentindeki bu çalışmaların ileride sürekli kazıya dönüştürülmesi hedeflenmektedir.)
Isparta Müzesi’nin sorumluluk alanında yıl itibari ile sürmekte olan Arkeolojik Yüzey Araştırmaları:
Uluborlu “Türkiye Selçuklu ve Beylikler Dönemi” Arkeolojik Yüzey Araştırması: Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Ortaçağ Tarihi Anabilim Dalı Doç. Dr. Abdullah BAKIR Başkanlığında.
Adada Arkeolojik Surveyi’, Sütçüler İlçesi, Sağrak Köyü ve Çevresi: Süleyman Demirel Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ahmet MÖREL Başkanlığında.
Soru 4: Isparta Müzelerinden ve Isparta Bölgesine ait olduğu bilinen yurt dışına çıkarıldığı veya çalındığı tespit edilen kaç eser bulunmaktadır? Bunlar nelerdir? Bu eserler şu anda hangi ülkelerde bulunmaktadır? Bunların geri getirilmesi için ne tür çalışmalar yapılmaktadır?
Cevap 4: Isparta Müzesi ve Yalvaç Müzesi sorumluluk alanında yurt dışına çıkarıldığı veya çalındığı tespit edilen eser bulunmamaktadır.
Önceki yıllarda yaşanan benzer türde olaylar aşağıda açıklanan şekilde sonuçlanmıştır.
-2004 yılında Isparta Müzesi bahçe teşhirinden çalınan bir eser, 2006 yılında yurtdışına çıkmadan Burdur İli sınırlarında yakalanmış ve Isparta Müzesine iade edilmişti
-1988 yılında Şarkikaraağaç İlçesi, Göksöğüt Beldesinde Belediye Kademesinden kaçırılmış bir eser, 2015 yılında İngiltere Christie’s Müzayede Evinde olduğu tespit edilerek Bakanlığımız nezdinde ve Isparta Müzesi tarafından takibe alınmış, hazırlanan belgeler neticesinde 2020 yılında Ülkemize iadesi sağlanmış olup şu an tematik olarak Anadolu Medeniyetleri Müzesinde geçici sergidedir. İleride Isparta Müzesi teşhirinde sergilenecektir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Ali GÖÇER
İl Kültür ve Turizm Müdürü
