Nöbetçi Eczaneler
Esnaf denilince aklınıza ilk ne geliyor?
Şahsen benim aklıma şehrin nabzının tutulduğu, abi çay içer misin sorusunun sorulduğu, kapının önünde tabureler eşliğinde oynan iki de bir bölünse de zevk alınan tavla, paran olmasa bile sonra ödersin denilen dayanışma kültürü geliyor.
Haftanın ilk günü olmasına rağmen çoğu dükkanın öğle vaktine kadar kapalı olduğunu fark ettim. Eskiden bir esnaf rutin açılış saatinden 1 saat geçmesine rağmen dükkanı açmazsa rahatsızlığı ya da cenazesi mi var gibi sorular aklımıza gelirdi.
Şimdi ise saat sabah 9.59’da AVM önlerinde sıralar oluşuyor. Caddelerde göremediğimiz yoğunluğu AVMlerde görüyoruz. Yemek aynı yemek, kahve aynı kahve, kıyafet aynı kıyafet.. Ama neden insanlar AVMleri esnaf kardeşine tercih etti?
Tanıdığı, sürekli oturduğu hatta kapı komşusu olan esnaf yerine insanlar neden büyük firmaları tercih ediyor?
İçinizden fiyat uygunluğu dediğinizi duyar gibiyim. Fiyat uygunluğu tartışmaya açık bir konu. Örneğin bakkaldaki fiyatlar ile zincir marketlerin fiyatlarını kıyasladığımda belli ürünler hariç fiyatlar neredeyse aynı. Fiyat farkı olan ürünler ise esnaftan kaynaklı bir sorun değil. Zincir marketlerin kendi toptan ağını kurmuş olmasıdır. Daha ucuza tedarik sağladığı için zincir marketlerde ürünler bazen daha uygun olabilmektedir.
Diğer sektörler açısından ise insanların marka takıntısı başlıca sebeplerden.. Kitlenin hareketi neticesinde insanlarda dışlanmışlık psikolojisi egemen olmuş durumda. Çevresinde ki insanların sürekli AVM’lerde takıldığını gören vatandaş kendisinin de orada bulunması gerektiğini yoksa ortam farklılığından dolayı soyutlanacağını düşünmektedir.
AVM’de herhangi bir firmadan alışveriş yaptığınızda size hiç “Gel abi bi çay içelim öyle git.” Şeklinde cümle kuruldu mu?
Ya da alışverişiniz esnasında haliniz vaktiniz sorulup dertleşme fırsatınız oldu mu?
Ben aslen Kırşehirliyim. Belki bileniniz vardır Kırşehir denince akıllara Ahilik kültürü gelir. Ahilik “Amacı Anadolu’daki Türk zanaatkarları ayakta tutmaktır. Teşkilatın en önemli unsuru ise dayanışma ve kardeşliktir.”
Kırşehir’de AVM açılması için halkın talebi olmasına rağmen yıllardır AVM ruhsatı verilmiyor. Şehre AVM’nin girmesinin yasaklanmasının temel nedeni ise uzun yıllardır süre gelen esnaf ve halkın birlikteliğini sekteye uğratmamaktır. Oralarda çoğu insan bilir ki AVM’nin gelmesi şehrin ruhunu emecektir..
Sadece toplu bir şekilde kocaman bir binadan ibaret olan AVM’nin yanısıra Kırşehir’de zincir mağaza, zincir yemek şirketleri, Starbucks gibi işletmeler de barınamamaktadır. Uzun yıllardır süre gelen gelenek ile birlikte insanlarda ahilik kültürü oluşmuş vaziyettedir.
Biliyorum, şuan nasıl olur insanlar hayatını nasıl sürdürüyor şeklinde sorular soruyor hatta bazılarınız yok canım illaki AVM vardır AVMsiz şehir mi olur gibi sorular soruyorsunuz. Ancak unutmayalım ki AVMlere biz kendi kendimizi hapsettik. Arz-talep dengesini biz oluşturduk. Ve bu durum biz istediğimiz sürece varlığını sürdürebilir.
Ahilik kültürünün tüm Türkiye’de egemen olması, esnaflarımız ile birlikte içimizi ısıtan samimiyeti kaybetmemek üzere koruyabilmemiz dileğiyle..
Eline, diline, beline sahip ol. Kalbini, kapını, alnını açık tut.
Ahi’nin eli, kapısı, sofrası açık olmalı; gözü beli ve dili kapalı olmalı.
Eşine, işine, aşına özen göster.
Harama bakma, haram yeme, haram içme. Doğru, sabırlı, dayanıklı ol. Yalan söyleme. Büyüklerinden önce söze başlama. Kimseyi kandırma. Kanaatkar ol. Dünya malına tamah etme. Yanlış ölçme. Eksik tartma. Kuvvetli ve üstün durumda iken, affetmesini, hiddetli iken yumuşak davranmasını bil ve kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol.
Gelen gelsin saadetle, giden gitsin selâmetle…
Ahi Evran Veli